Mide; yemek borusu (özofagus) ile onikiparmak bağırsağı (duodenum) arasında kalan sindirim sisteminin torbaya benzer ve kaslardan oluşan organıdır. Sağında karaciğer, solunda dalak, üstünde diyafram, altında kalınbağırsak, arkasında pankreas yer alır. Mide kanseri çeşitli nedenlerden dolayı mide mukozasında kötü huylu tümörlerin gelişmesi sonucunda gerçekleşir. Mide adenokarsinom mide kanserlerinin en sık rastlanan türüdür ve mide yüzeyinde bulunan hücrelerden oluşur. Hastalık midenin herhangi bir yerinde başlayabilir. Belirtiler, tedavi seçenekleri ve hastalığın seyri, kanserin midenin neresinde başladığına bağlıdır.
Mide kanseri, Türkiye’de sıklıkta görülen kanser türlerinden biri olmakla birlikte; Sağlık Bakanlığı’nın kanser istatistiklerine göre; erkeklerde en sık görülen beşinci, kadınlarda en sık görülen altıncı kanser türüdür.
RİSK FAKTÖRLERİ
Mide kanseri oluşumunda genetik özelliklerin yanı sıra çevresel etkenler ve kanser gelişimini kolaylaştırıcı bazı öncü durumlar rol oynamaktadır.. Bunlar şöyle sıralanabilir:
- Beslenme şekli: Yanlış beslenme alışkanlıkları mide kanseri için oldukça önemli bir risk faktörüdür. Özellikle tütsülenmiş, tuzlanmış, salamura ve aşırı tuzlu yiyeceklerin fazla miktarlarda tüketilmesi, mangalda pişmiş et ve benzeri gıdalar, işlenmiş gıdalar mide kanserinin oluşmasına zemin hazırlar. Mide kanserinden korunmanın en iyi yolu ise Akdeniz tipi beslenme tarzını benimsemektir. Taze meyve ve sebzelerin tüketimi mide kanserine karşı oldukça koruyucudur.
- Enfeksiyonlar: Mide kanserine neden olan önemli faktörlerden biri de Helicobacter pylori enfeksiyonu gibi uzun süreli kronik mide iltihabı hastalığının bulunmasıdır. Mide kanseri vakalarının %65-85’inde bu enfeksiyon görülmüştür.Helicobacter pylori enfeksiyonlu olguların %2’sinde de mide kanserine rastlanmaktadır.
- Tütün kullanımı ve alkol: Sigara içmek, mide kanseri riskini ikiye katlar. Özellikle alkol ile birlikte tüketildiğinde mide kanseri olma olasılığı daha artmaktadır.
- Cinsiyet: Mide kanseri, erkeklerde daha yaygındır.
- Yaş: Mide kanserinde 50 yaşından sonra ciddi bir artış söz konusudur. Teşhis konan hastaların çoğu 60 ile 80 yaşları arasındadır.
- Etnik Yapı: Mide kanseri, İspanyol, Afrikalı ve Pasifik Ada Asyalı yerlilerde daha sık görülmektedir.
- Genetik ve Aile Geçmişi: Mide kanseri vakalarının %10’unda genetik faktörler öne çıkar. Aile fertlerinde (anne, baba, kardeşler ve çocuklar) mide kanseri görülmüş kişilerin bu hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir.
- Mide Poliplerinin Bazı Türleri: Polipler, mide çeperinde gelişir ve iyi huyludur. Poliplerin çoğu, mide kanseri riskini arttırmaz. Ancak, adenomatöz polipler veya adenomlar zaman zaman mide kanserine dönüşür.
- Aşırı Kilolu veya Obez Olmak: Aşırı kilolu veya obez olmak, midenin üst kısmında kanser oluşumunun olası nedenidir.
- Pernisiyöz Anemi: Bu hastalık, midenin yiyeceklerden B12 vitamininin emilmesini sağlayan proteini yeteri kadar üretmemesi sonucu oluşur. Bu durum, kırmızı kan hücrelerinin eksikliğine (anemi) ve diğer problemlere kadar uzanabilir. Pernisiyöz anemisi olan kişilerde, mide kanseri görülme riski yüksektir.
- Kan Grubunun Etkisi: Bilinmeyen bir sebeple, A grubu kana sahip olan kişilerde mide kanseri riski daha yüksektir.
NASIL KORUNURUM?
Tuzludan, tütsülenmiş gıdalardan uzak durun: Besin maddelerinin salamura edilmesi, tuzlanması ve tütsülenmesi yerine buzdolabında saklanması, mide kanseri riskinin azalmasına yardımcı olmuştur. Risk oranını azaltmak için tütsülenmiş, salamura edilmiş ve tuzlanmış et, balık ve sebze ürünlerinden uzak durunuz.
Bol bol taze sebze ve meyve tüketin: Bol tüketilen taze meyve ve sebzeler, mide kanseri riskini azaltabilir. Sağlıklı olan sebze ve meyve ağırlıklı beslenmeniz, günde beş porsiyon taze sebze ve meyve tüketmenizdir. Tam tahıllı ekmek, makarna ve mısır gevreğini tercih ederek; balık, kümes hayvanları veya fasülye tüketerek, işlenmiş et ve kırmızı etten uzak durarak kanser riskini azaltabilirsiniz. Bazı vitaminlerin karışımı (A,C ve E vitaminleri ve mineral selenyum), sağlıklı beslenmeyen kişilerde mide kanseri riskini azaltabilir. Ancak, sağlıklı beslenen kişilerde yapılan araştırmalarda fayda görüldüğü gözlenmemiştir.
Aşırı kilodan kaçının: Aşırı kilolu veya obez olmak mide kanseri riskini artırabilir. Bu nedenle, beslenmeye dikkat ederek ideal kilo dengesini korumak ve fiziksel olarak aktif olmak, spor yapmak kanser riskinin azalmasında yardımcı etkenlerdir. Sağlıklı beslenmek ve fiziksel olarak aktif olmak diğer birçok kanser türünde ve sağlık problemlerinde de etkili olacaktır.
Sigaradan uzak durun: Sigara kullanımı, diğer kanser türlerinde olduğu gibi mide kanseri riskini de arttırabilir. Tütün ürünleri kullanımından uzak durmalısınız.
Helicobacter Pylori Enfeksiyonu: Daha önce yapılan bazı araştırmalar, helicobacter pylori enfeksiyonu olan kişilere antibiyotik verilmesinin, mide kanseri gelişme oranını azaltabileceğini öne sürmüştür. Helicobacter pylori bakterisi ile devam eden kronik enfeksiyonun, mide kanserini önlemek için tedavi edilmesi gerekliliği henüz netlik kazanmamıştır. Helicobacter pylori enfeksiyonunuz olduğunu düşünüyorsanız veya sindirim sistemi sorunlarınız varsa mutlaka gastroenteroloji hekimine başvurun.
Mide kanserinin belirtilerini ve tarama programlarını bilmek: Mide kanseri her zaman erken dönemde belirti vermeyebilir. Hazımsızlık veya midede yanma hissi gibi sindirim sorunları, inatçı bulantı, kanlı veya kansız kusma, az miktarda yemekle bile ortaya çıkan şişkinlik hissi, karın ve daha çok göbek bölgesinde ağrı, açıklanamayan kilo kaybı, yutma güçlüğü, kansızlık mide kanserinin habercisi olabilir. Bu şikayetler mide kanserinden ya da gastrit, mide ülseri, reflü gibi daha hafif seyreden başka hastalıklardan da kaynaklanabilir. Bu nedenle bu şikayetlerden bir ya da birkaçına sahipseniz, geçmiyorsa veya kötüye gidiyorsa bir doktora başvurmanızda fayda vardır. Hekiminiz muayene sonrası gerekli ise sizden ileri tetkikler isteyecektir.
