Cilt Kanseri Nedir?
Cilt kanserleri cilt hücrelerinden kaynaklanan kanserlerdir, kaynaklandıkları hücre tipine göre farklı türleri vardır. Cilt kanserleri en çok görülen kanser türüdür. Tüm kanser vakalarının yaklaşık yarısını cilt kanserleri oluşturur.
Cilt Kanseri Belirtileri
Farklı cilt kanserlerinin farklı belirtileri bulunmaktadır. Cilt kanserleri belli bir boyuta ulaşmadıkça belirti ve bulgu vermeyebilirler ve her kişi için cilt yüzeyinde gözle görülür belirtiler aynı olmayabilir. Ciltte yeni ortaya çıkan bir büyüme, mevcut kitle veya lekelenmede boyut artışı ve üç ay içinde iyileşmeyen cilt ülserleri, cilt kanserlerinin öncü bulguları olabilir. Bu lekeler/yaralar kaşınabilir, acıyabilir, kanayabilir, pullanabilir veya kabuk bağlayabilir. Cilt kanserleri ancak çok büyük boyutlara ulaştığında kanama ve ağrıya neden olabilir.
Cilt kanserinin belirtileri;
Ciltte görülen küçük, kabarık, düzgün, parlak lezyonlar
Küçük, kabarık, kırmızı veya kahverengi-kırmızı renkli lezyonlar
Düz, sert, kırmızı veya kahverengi ve kabuksu lezyonlar
Kabuksu, kanamalı lezyonlar
Yara izine benzer ve kalıcı lezyonlar (melanom dışı cilt kanserinin olası bulgusudur)
Ciltte sert, pürtüklü, pembe, kırmızı veya kahverengi, kabarık, kabuksu alanlar ve alt dudakta dudak kremi yardımıyla geçmeyen çatlama ve soyulma;( aktinik keratozun olası bulgusudur)
Ciltte, yukarıdaki gibi belirtiler oluşursa mutlaka bir doktor tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.
Cilt Kanseri Türleri
Cilt kanserlerinin; bazal hücreli kanser, skuamöz hücreli kanser ve melanom olarak değişik türleri vardır.
Bazal Hücreli Cilt Kanseri: Bazal hücreli cilt kanseri, cildi dış etkenlere karşı koruyan üst tabakanın bazal hücrelerin değişime uğraması ile oluşur ve en sık görülen cilt kanseri türüdür. Her 10 cilt kanserinden 8’i bazal hücreli kanserlerdir. Gelişimi yavaştır, cilt geneline yayılmaz ve nadir olarak hayatı tehdit eder.
Skuamöz Hücreli Cilt Kanseri: Yaygın olarak görülen kanser türlerinden biridir. Skuamöz hücreli cilt kanseri lenf bezleri ve iç organlara yayılabildiği için tedavinin hemen başlatılması gerekir. Zamanında tedavi edilmeyen skuamöz hücreli cilt kanseri ölümle sonuçlanabilir.
Melanom: Üçüncü ve en tehlikeli cilt kanseri türü olan melanom, diğer cilt kanseri türlerine oranla nadir olarak görülmekle birlikte erken teşhis edilmediği takdirde ölümle sonuçlanabilir.Erken teşhis edilebilirse hastanın tam olarak tedavi edilmesi mümkündür. Farklı renklerde ve sınırları tam olarak seçilemeyen benlerin melanoma dönüşme riski bulunmaktadır.
Risk Faktörleri
• Cilt rengi ve doğal ve/veya yapay güneş ışığına aşırı maruz kalma,
• Sarışın, mavi veya yeşil gözlü, çilli olma,
• Ciltte yanık veya yara izi olması,
• Yaş: Güneşe maruziyet süresi uzadığı için ileri yaşta cilt kanseri görülme riski artar.
• Kimyasallar: Arsenik, böcek ilacı yapımında kullanılan ağır metallere maruz kalma, parafin, belli tip yağlar, kömür ve katran maruziyeti de cilt kanseri riskini artırır.
• Erkek Cinsiyet: Erkeklerde bazal hücreli cilt kanseri kadınlardakinden iki kat, yassı hücreli kanser ise üç kat daha fazla görülmektedir.
• Kronik cilt enfeksiyonları veya cilt ülserleri olması,
• Cilt kanseri hikayesi: Bir kez cilt kanseri olan birinde ikinci bir kez cilt kanseri görülme riski daha fazladır.
• Ultraviyole ışın tedavisi: Sedef hastalığı nedeni ile ilaç ya da PUVA(ultraviyole ışın tedavisi) alanlarda yassı hücreli cilt kanseri ve diğer cilt kanserleri riski daha fazladır.
• Human papillomavirüs: HPV(İnsan papilloma virüsü) cinsel bölge ve makatta, el ve ayaklardakinden farklı siğillere neden olur. Bu siğiller, cilt kanseri riskini artırır.
• Sigara: Sigara içmek yassı hücreli cilt kanseri riskini artırmaktadır.
• Radyoterapi(ışın tedavisi) almış olmak
• Organ nakli veya diğer nedenlerle bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanma,
• Aktinik keratozis: Güneş hasarı olan deride üzeri pürüzlü, pullu lekeler şeklinde görülür.
Nasıl Korunurum
1. Güneş ığına maruz kalmayın. Özellikle güneş ışınlarının dik geldiği 10.00-16.00 saatleri arasında güneşlenmeyin.
2. Çocuklara gölge kuralını öğretin: gölgenizin boyu sizden daha kısa olduğu zaman, güneş ışınlarının en güçlü olduğu zamandır.
3. Güneş ışınlarından korunmak için, tişört ile güneşlenin, şapka takın, güneş gözlüğü kullanın ve güneş koruyucu kremler sürün.
4. Solaryum gibi yapay bronzlaştırma yöntemlerinden uzak durun.
5. Güneşin kızgın olmadığı saatlerde güneşlenerek D vitamini alımınızı ihmal etmeyin. D vitamini ciltte güneş ışığı etkisi ile üretilen ve belli kanserler için koruyucu etkisi olan bir vitamindir.
6. Arsenik, böcek ilaçları gibi bazı kimyasallara maruz kalmaktan kaçının.
7. Ciltte yara, ülser veya siğil gibi lezyonlar ortaya çıktığında hekime başvurup tedavisini sağlayın.
8. Cilt kanserlerinin çoğu, cilt muayeneleriyle erken evrede teşhis edilebilir, bu nedenle her ay kendi kendinize cilt muayenesini yapın.
Kendi Kendine Cilt Muayenesi
Cildinizi, tercihen ayda bir kez kontrol etmeniz önemlidir. Kendi kendine cilt muayenesi en iyi şekilde iyi aydınlatılmış bir odada boy aynasının önünde yapılır. Görülmesi zor alanlara bakmak için el aynası kullanabilirsiniz. Bu muayenelerde eşiniz, yakın bir arkadaşınız veya ailenizden biri özellikle sırt veya kafa derisi gibi görülmesi zor bölgelerde size yardımcı olabilir.
Cildinizi ilk kez incelediğinizde, tüm yüzeyi yavaşça ve dikkatli bir şekilde gözden geçirin. Daha sonraki değişiklikleri fark edebilmek amacıyla benler, lekeler, çiller ve cildinizdeki diğer işaretlerin biçimlerini öğrenin. Sizi endişelendiren bölgeleri mutlaka not edin ve doktora göstermeyi unutmayın.
Cildinizi muayene etmek için bu talimatları adım adım izleyin:
Aynaya Bakın
Yüzünüzü, kulaklarınızı, boynunuzu, göğsünüzü ve karnınızı kontrol edin. Kadınların cildin alt kısmını kontrol edebilmek için göğüslerini kaldırması gerekir.
Koltuk altı bölümlerini, kollarınızın her iki tarafını, ellerinizin üst ve alt kısımlarını, parmaklarınızın arasını ve 
tırnaklarınızın alt kısımlarını kontrol edin.
Oturun
Uyluklarınızı, bacağınızın ön kısımlarını, ayaklarınızın üst kısımlarını, parmak aralarınızın iç kısmını ve ayak tırnaklarınızın altını kontrol edin.
Aynı zamanda, bacaklarınızın arkası, ayaklarınızın altı, sırt ve kafa deriniz için de aynaya gerek duyacaksınız.
Şimdi, bir el aynası kullanarak ayaklarınızın altına, baldırlarınıza ve uyluk kısımlarınızın arkalarını kontrol edin, bir bacağınızı kontrol ettikten sonra, diğerine geçin.
Kalçayı, genital bölgeyi, sırtın alt ve üst bölümünü, boyun ve kulakların arkasını el aynası kullanarak kontrol edin. Diğer şekilde bir el aynası kullanarak duvar aynasında sırtınıza bakmak daha kolay olabilir.
Kafa derinizi kontrol etmek amacıyla saçınızı ayırmak için tarak veya saç kurutma makinesi kullanın.