Kanserle baş etmenin "doğru" bir yolu yoktur. Yolculuk boyunca deneyimleyebileceğiniz duyguların listesi sonsuzdur: Üzüntü, öfke, umut, uyuşukluk, korku, kararlılık, inkar... Ve bunları hissetmeye hakkınız vardır.
Kendinizde veya bakımını yaptığınız bir hastada, teşhis veya tedaviden sonra fark edebileceğiniz bazı şeyler ise şunlardır:
- Depresyon ve "düz" duygular
- Kaygılı ruh hali, sinirlilik veya saldırganlık
- Apati (ilgi ve motivasyon eksikliği)
- Karışıklık ve unutkanlık
- Engellemelerin olmaması - sosyal veya kültürel olarak kabul edilemez şekillerde davranmak
- Planlama ve organizasyonda zorluk
- Konsantrasyon zorluğu
- Kendiniz ve başkalarındaki duyguları tanımlamada güçlük
Elbette her insan farklıdır ve kanserin getirdiği zor deneyimlere herkes farklı tepki verecektir.
Akıl sağlığı
Kendisine kanser olduğu söylendiğinde kimse kendini iyi hissetmeyecektir. Kötü bir haber duyduktan sonra veya hastalık ve tedaviden geçerken aşırı duygular hissetmek tamamen anlaşılabilir bir durumdur. Bu duyguları saklamaya çalışmak yerine, hissetmek önemlidir. Ancak bu duygular, günlük yaşamınızın, iyileşmenizin veya sevdiklerinizle zaman geçirmenizin önüne geçiyorsa, yardım alabilir ve daha iyi hissetmeye başlayabilirsiniz.
Endişe ve kaygı
Stres ve anksiyetenin sadece zihninizde değil, vücudunuz üzerinde fiziksel etkileri de olabilir. Çok endişeli olduğunuzda uyumakta güçlük çektiğinizi fark edebilirsiniz, terleme veya mide sorunları yaşayabilirsiniz. Hatta bazı insanlarda panik atak veya nefes darlığı da görülebilir. Bunlar, randevulara gelirken veya sonuçları beklerken daha yoğun hale gelebilir veya rastgele zamanlarda gelip gidebilirler.
Depresyon
Kanser olduğunuzda üzgün ve moralsiz hissetmek, normal bir tepkidir. Ancak sürekli olarak düşük hissetmek, birkaç haftadan fazla çalışamamak veya kendinize zarar verme düşüncelerine sahip olmak, depresyon yaşadığınızın bir işareti olabilir. Zihinsel sağlık sorunları gerçekten çok yaygındır ve kanser gibi uzun vadeli hastalıklarla mücadele eden insanlar arasında daha da yaygınlaşabilir. Unutulmaması gereken en önemli şey, yaşadığınız bu sorunlarının kolayca tedavi edilebileceğidir. Hastalığınızın yanı sıra anksiyete, depresyon veya diğer psikolojik sorunlarla tek başınıza mücadele etmek zorunda değilsiniz. Psikolojik sağlığınız için doğru yardımı ve desteği almak, kanserin diğer yönleriyle yüzleşmek için de daha donanımlı hissetmenize yardımcı olabilir.
Ne yapabilirim?
Doktorunuzla duygusal ve fiziksel sorunlar hakkında konuşmak, onlara işlerin nasıl gittiğine dair daha iyi bir genel bakış sağlayacaktır. Size anksiyete ve depresyona yardımcı olacak ilaçları yazabilirler ve ayrıca konuşmanın yararlı olacağını düşünürseniz sizi danışmanlık veya terapi için sevk edebilirler. Farkındalık, BDT veya hafif egzersiz gibi anksiyete ve depresyonu yönetmeye yardımcı olduğu kanıtlanmış bazı teknikler hakkında düşünmeyi de yararlı bulabilirsiniz.
Uzman Klinik Psikolog
Ceren Camadan Gümüş