Bu yazımızda, spor ve fiziksel aktivitenin moral yükseltici ve stresi önleyici etkisi üzerinde durmak istiyoruz. Özellikle yüksek efor sarf etmeyi gerektiren spor türleri ve antrenmanlar sırasında, fiziksel olarak yorgunluk ya da acı çekildiği doğrudur ancak bu durum spor sonrasında tam tersine döner. Yani, spor sonrasında beyin, yeryüzündeki en etkili mutluluk kaynağı olan seratonin ve endorfin hormonlarını salgılamaya başlar ve kişide psikolojik olarak rahatlama, gevşeme ve stres seviyesinde azalma görülür.
Seratonin, uyku düzenini, neşeyi ve iştahı düzenleyen hormondur ve en yoğun salgılandığı dönem, spor sonrasıdır. Spor yapan bireylerin ve sporcuların genellikle mutlu ve neşeli ruh hallerinin belki de en tıbbi açıklaması seratonin hormondur.
Endorfin – telaffuzunun morfin’e ne kadar benzediğine dikkat edin – ise vücut tarafından üretilen en etkili uyuşturucudur. Mutlu bir haber aldığımızda, çikolata ya da sevdiğimiz bir yemeği yediğimizde beynimiz endorfin hormonu salgılamaya başlar. Endorfin hormonunu salgılamanın daha etkili ve kolay yolu ise spor yapmaktır çünkü spor sırasında salgılanan endorfin seviyesi, çikolata yerken ya da keyif verici maddeler tüketirken salgılanandan 4 kat daha fazladır.
Endorfin ve seratonin hormonlarını salgılamanın farklı yolları vardır ve bunlardan ilki cinsel aktivitedir. Cinsel aktivite sırasında özellikle endorfin hormonu üst seviyede salgılanır ve başlangıçtan bitişe kadar endorfin üretimi kesintisiz devam eder. Cinsel ilişki sırasında, gündelik hayatın sıkıntılarının ve problemlerin kısa bir süreliğine unutulmasının sebebi yüksek orandaki endorfin hormonundan kaynaklanır.
Çok benzer şekilde, spor yaparken de endorfin hormonu çok üst seviyelere çıkar. Spor sırasında, iş ve ya özel hayatımızdaki sorunları kısa süreliğine unutur ve spor sonrasında psikolojik olarak gevşeme ve rahatlama yaşarız.
Keyif verici ve uyuşturucu madde bağımlılarının, spor ve fiziksel aktivite ile tedavi edilmesi, bu hormonların gücünün en sağlam delilidir.
Mutluluk veren bu nörotransmitterlar bir de çikolata ya da sevdiğimiz bir yemeği yerken salgılanır ki; bu mutluluğun, sonrasında kilo olarak bize geri döndüğünü düşünecek olursak, uzun süreli bir mutluluk olmadığı su götürmez bir gerçektir.
Tüm bu bilgiler ışığında, rahatlıkla söyleyebiliriz ki; spor en etkili mutluluk kaynağıdır ve spor yapan kişiler, uzun vadede ve neredeyse sürekli olarak mutlu, huzurlu ve sakin bir ruh haline sahiptirler. Bu bağlamda, sporu bir psikolojik terapi gibi de düşünmek yanlış olmayacaktır.